ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2017

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 12 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

                                                         Α  Π  Α Ν  Τ  Η  Σ  Ε  Ι  Σ

Α1

 ΕΚΛΕΚΤΙΚΟΙ:   ( σελ. σχολικού βιβλίου : 77 )

Οι εκλεκτικοί  ήταν  μια ετερόκλητη παράταξη εξεχόντων  πολιτικών, λογίων και αξιωματικών, με  μετριοπαθείς θέσεις, η οποία  προσπαθούσε να μεσολαβεί μεταξύ των  άλλων παρατάξεων και να υποστηρίζει σταθερές κυβερνήσεις.

 ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ: ( σελ. σχολικού βιβλίου : 86-88 )

Το 1909 συντελείται  μια τομή στην πολιτική ιστορία της Ελλάδας  γενικότερα, και των πολιτικών κομμάτων ειδικότερα.  Στις 15  Αυγούστου 1909

εκδηλώθηκε  κίνημα στο Γουδί, το οποίο έγινε από τον  Στρατιωτικό  Σύνδεσμο, μια μυστική ένωση  στρατιωτικών, με αιτήματα που αφορούσαν μεταρρυθμίσεις  στο στρατό, τη διοίκηση, τη δικαιοσύνη, την εκπαίδευση και τη δημοσιονομική πολιτική.  Ο Στρατιωτικός  Σύνδεσμος δεν εγκαθίδρυσε δικτατορία,  αλλά προώθησε τα αιτήματά  του μέσω της

 Βουλής.  Με αφορμή το κίνημα, έγινε στις 14 Σεπτεμβρίου  μεγάλη διαδήλωση

των  επαγγελματικών σωματείων της πρωτεύουσας. Οι διαδηλωτές  υποστήριξαν

το διάβημα  του Στρατιωτικού Συνδέσμου και υπέβαλαν  ψήφισμα στο παλάτι με το οποίο ζητούσαν  την επίλυση σειράς οικονομικών αιτημάτων. Υπό  την πίεση

του  Συνδέσμου η Βουλή ψήφισε, χωρίς ιδιαίτερη  προετοιμασία και συζήτηση,

μεγάλο  αριθμό νόμων, που επέφεραν ριζικές  αλλαγές. Το  Φεβρουάριο του 1910

η Βουλή  αποφάσισε την αναθεώρηση ορισμένων άρθρων  του συντάγματος.

Έτσι προκηρύχθηκαν εκλογές,  από τις οποίες προήλθε αναθεωρητική  βουλή.

Στις 15 Μαρτίου  1910 ο Στρατιωτικός  Σύνδεσμος διαλύθηκε έχοντας επιτύχει  τις

Επιδιώξεις  του

 ΜΙΚΤΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗΣ:  ( σελ. σχολικού βιβλίου :  152 )

Με βάση το άρθρο  11 της Σύμβασης της  Λοζάνης ιδρύθηκε η Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής με έδρα την  Κωνσταντινούπολη. Την αποτελούσαν έντεκα μέλη (τέσσερις Έλληνες, τέσσερις Τούρκοι και  τρία μέλη-πολίτες ουδέτερων κατά τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο κρατών)  με αρμοδιότητα τον καθορισμό  του τρόπου μετανάστευσης των πληθυσμών και της  εκτίμησης της ακίνητης περιουσίας  των Ανταλλαξίμων

Α2

          ΣΤΗΛΗ  Α                                                         ΣΤΗΛΗ  Β

                  α                                                                    2

                  β                                                                    6

                  γ                                                                    1

                  δ                                                                   5

                  ε                                                                    4

Β1 

      α) ( σελ. σχολικού βιβλίου :  82  )

Στη δεκαετία του 1880 τα κόμματα ήταν αρκετά πιο συγκροτημένα απ’ ό ,τι στο παρελθόν. Δεν είναι βέβαιο ότι μετά το θάνατο του ηγέτη τους τα κόμματα αναγκαστικά διαλύονταν. Στοιχεία που επέτρεπαν σ’ ένα κόμμα να  επιβιώσει, ακόμα και μετά το θάνατο του ηγέτη του, ήταν η θέση που είχε στην πολιτική ζωή της χώρας και η τακτική που ακολουθούσε. Η βάση των κομμάτων εξακολουθούσε να μην έχει  τυπική οργάνωση. Σημαντικό ρόλο στην κινητοποίηση των οπαδών των κομμάτων  έπαιζαν η οικογενειοκρατία, οι πελατειακές σχέσεις και η εξαγορά ψήφων.  Παρ’ όλα αυτά,  όσον αφορά τουλάχιστον τα δύο μεγάλα κόμματα,  η επιλογή των εκλογέων  βασιζόταν κατά κύριο λόγο στην κρίση τους  για την πολιτική των κομμάτων,  στις επιδράσεις που αυτά  ασκούσαν κατά περιοχές  και στα συμφέροντα κάθε  κοινωνικής ομάδας.

     β )  ( σελ. σχολικού βιβλίου :  82  και  84 )

Για την  επιλογή των υποψηφίων  βουλευτών, δηλαδή για την  τοποθέτηση συγκεκριμένων υποψηφίων στο  ≪  ψηφοδέλτιο ≫, έπαιζε ρόλο το αν  είχαν ένα δικό

τους  τοπικό κύκλο οπαδών, ο οποίος  επηρεαζόταν βεβαίως από  πελατειακές

σχέσεις  και εξυπηρετήσεις.

Οι  υποψήφιοι βουλευτές προέρχονταν σχεδόν αποκλειστικά από τα  μεσαία

και τα  ανώτερα κοινωνικά στρώματα, όπως και  κατά την προηγούμενη περίοδο.

Πολλοί  ήταν δικηγόροι και δημόσιοι  υπάλληλοι. Σε αντίθεση  με τους υποψηφίους, τα κομματικά μέλη  προέρχονταν και από τα  κατώτερα στρώματα.

Β2

α) ( σελ. σχολικού βιβλίου :  154  )

Η ΕΑΠ  διέκρινε την αποκατάσταση των προσφύγων σε αγροτική (παροχή στέγης  και κλήρου στην ύπαιθρο) και αστική (παροχή στέγης στις πόλεις). Μολονότι οι περισσότεροι πρόσφυγες ασκούσαν στην πατρίδα τους ≪ αστικά ≫ επαγγέλματα (σχετικά με το εμπόριο, τη βιοτεχνία-βιομηχανία κτλ.), δόθηκε το βάρος  στη γεωργία, γιατί:

•  υπήρχαν  τα μουσουλμανικά κτήματα  (κυρίως στη Μακεδονία, αλλά και στην

Κρήτη,  τη Λέσβο, τη Λήμνο  και αλλού),

• αγροτική  αποκατάσταση ήταν ταχύτερη και  απαιτούσε μικρότερες δαπάνες,

• η  ελληνική οικονομία βασιζόταν  ανέκαθεν στη γεωργική παραγωγή,

• υπήρχε  η πολιτική σκοπιμότητα της  αποφυγής κοινωνικών αναταραχών με  τη

Δημιουργία  γεωργών μικροϊδιοκτητών αντί εργατικού  προλεταριάτου.

β) ( σελ. σχολικού βιβλίου :  154  )

Εξάλλου ,  δόθηκε προτεραιότητα στην  εγκατάσταση των προσφύγων στη Μακεδονία και τη Δυτική  Θράκη καθώς:

◊ ήταν  δυνατόν να χρησιμοποιηθούν τα  μουσουλμανικά κτήματα και  τα κτήμα-

τα των Βουλγάρων  μεταναστών (σύμφωνα με τη συνθήκη του  Νεϊγύ 1919 ).  Αυτό θα

καθιστούσε τους πρόσφυγες  αυτάρκεις σε σύντομο  χρονικό διάστημα και  θα

 συντελούσε στην αύξηση της  αγροτικής παραγωγής,

◊ θα καλυπτόταν  το δημογραφικό κενό που είχε  δημιουργηθεί με την  αναχώρηση των Μουσουλμάνων  και των Βουλγάρων και τις  απώλειες που προκάλεσαν

οι συνεχείς  πόλεμοι (1912-1922). Επιπλέον,  έτσι εποικίζονταν παραμεθόριες περιοχές.

                                                         ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ

Γ1

α) ( σελ. σχολικού βιβλίου :  217  )

Δύο μεγάλα εξωτερικά γεγονότα  ήρθαν να ταράξουν  πάλι την πορεία των

κρητικών  πραγμάτων: η προσάρτηση της  Βοσνίας και της Ερζεγοβίνης

από την  Αυστρία και η ανακήρυξη της  Βουλγαρίας σε βασίλειο, με  ταυτόχρονη

προσάρτηση  της Ανατολικής Ρωμυλίας. Η  ελληνική κυβέρνηση του Γ .  Θεοτόκη

υπέδειξε  στους  Κρήτες  την  ανάγκη λαϊκών κινητοποιήσεων,  για την κήρυξη της

ένωσης  με την Ελλάδα. Σε λαϊκή συγκέντρωση  στα Χανιά εγκρίθηκε ομόφωνα

το πρώτο ψήφισμα  της ένωσης και η Κρητική  Κυβέρνηση εξέδωσε με  τη σειρά

της επίσημο  Ψήφισμα (24 Σεπτεμβρίου 1908).

β) ( σελ. σχολικού βιβλίου :  218  )

Παρά τις έντονες διαμαρτυρίες της Τουρκίας, οι Μεγάλες Δυνάμεις δεν αντέδρασαν δυναμικά και φάνηκαν να αποδέχονται σιωπηρά τις νέες εξελίξεις. Δεν προχώρησαν όμως σε καμιά επίσημη αναίρεση του πολιτικού καθεστώτος, όπως το είχαν υπογράψει το 1898.

Όταν όμως υψώθηκε στο φρούριο του  Φιρκά η ελληνική σημαία, οι Μ. Δυνάμεις απαίτησαν αμέσως την υποστολή της. Η Κυβέρνηση της Κρήτης δεν υπάκουσε και

 παραιτήθηκε. Και καθώς δεν βρέθηκε Κρητικός να υποστείλει την ελληνική σημαία,

οι  Μ. Δυνάμεις  αποβίβασαν στρατιωτικό άγημα,  το οποίο απέκοψε τον  ιστό της.

Οι πηγές μπορούν να χαρακτηριστούν ως εξής :

ΚΕΙΜΕΝΟ Α:    ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΣ  ΚΑΙ ΑΜΕΣΟ

ΚΕΙΜΕΝΟ Β :    ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΣ ΚΑΙ ΑΜΕΣΟ

ΚΕΙΜΕΝΟ Γ :    ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΣ ΚΑΙ ΑΜΕΣΟ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ,ΚΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΔΙΟΤΙ ΕΧΕΙ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ 1982! ΕΠΟΜΕΝΩΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΕΣ ΕΜΜΕΣΟ

ΚΕΙΜΕΝΟ Δ :   ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΕΣ ΚΑΙ ΕΜΜΕΣΟ

Δ1

 α) ( σελ. σχολικού βιβλίου :  20   )

Ακολούθησαν  δύσκολα χρόνια, με  αποκορύφωμα τη δεκαετία της  Ελληνικής

Επανάστασης  (1821-1830).  Στη διάρκεια  των συγκρούσεων, ο ελληνικός  εμπορικός στόλος μετατράπηκε σε  πολεμικό, οι δρόμοι του  εμπορίου έκλεισαν και τα παραδοσιακά ναυτικά κέντρα γνώρισαν  την  καταστροφή (Ψαρά, Γαλαξίδι) ή  την παρακμή.  Από την ακμάζουσα προεπαναστατική ναυτιλία απέμειναν λίγα πράγματα.  Το κυριότερο  από αυτά ήταν η  προδιάθεση για τη θάλασσα και  η γνώση των ναυτικών υποθέσεων.

β ) ( σελ. σχολικού βιβλίου :  20-21  )

Στο ελληνικό κράτος,  στη θέση των παλιών  κέντρων που παρήκμασαν, αναδείχθηκαν  νέα. Το  πιο σημαντικό απ’ αυτά ήταν  η Σύρος,  η οποία στη  διάρκεια της Επανάστασης δέχθηκε κύματα προσφύγων , κυρίως από τη  Χίο. Η στρατηγική θέση του νησιού, στο  κέντρο του Αιγαίου και  πάνω ακριβώς στις διαδρομές που συνέδεαν τα Στενά  και τη Μαύρη Θάλασσα με τους μεσογειακούς δρόμους του εμπορίου, συνέβαλε στη  δημιουργία ισχυρότατου –όχι μόνο για τα ελληνικά μέτρα– ναυτιλιακού κέντρου.  Στην  ανάπτυξη αυτή σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε η δυναμική παρουσία και  δραστηριότητα των ελληνικών παροικιών στα κυριότερα εμπορικά κέντρα της περιοχής:  στα λιμάνια της  Νότιας Ρωσίας, στις

εκβολές του  Δούναβη, στην Κωνσταντινούπολη, στη  Σμύρνη και αργότερα στην Αίγυπτο

Οι πηγές μπορούν να χαρακτηριστούν ως εξής :

ΚΕΙΜΕΝΟ Α: ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΕΣ ΚΑΙ ΕΜΜΕΣΟ

ΚΕΙΜΕΝΟ Β: ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΕΣ ΚΑΙ ΕΜΜΕΣΟ,ΚΑΙ Ο ΠΙΝΑΚΑΣ ΘΑ ΧΑΡΑΧΤΗΡΙΣΤΕΙ ΤΟ ΙΔΙΟ ΔΙΟΤΙ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΑΙΤΙΟΛΟΓΕΙ ΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΕΚΕΙΝΗ !

ΚΕΙΜΕΝΟ Γ: ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΕΣ ΚΑΙ ΕΜΜΕΣΟ

                                                                                       ΑΓΓΕΛΟΣ –ΑΝΔΡΕΑΣ  ΒΑΡΝΑΚΙΩΤΗΣ

                                                                                                             ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ